Ocena Wodnoprawna

Organem właściwym w sprawie ocen wodnoprawnych jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Wód Polskich. Wniosek o wydanie oceny wodnoprawnej, decyzji składa się w siedzibie nadzoru wodnego właściwego miejscowo albo najbliższego dla zamierzonego korzystania z usług wodnych lub wykonywania urządzeń wodnych, lub innej działalności wymagającej zgody wodnoprawnej.

Opłata za wydanie oceny wodnoprawnej wynosi 885,36 zł w 2019 roku oraz została ustalona na kwotę 899,53 zł na 2020 rok. Opłata jest płatna na rachunek bankowy Wód Polskich.

Kiedy powinna być przeprowadzona ocena wodnoprawna

Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie rodzajów inwestycji i działań, które wymagają uzyskania oceny wodnoprawnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1752), uzyskania oceny wodnoprawnej wymaga:

1. W zakresie korzystania z usług wodnych:
1. pobór wód podziemnych w ilości co najmniej 1 mln m3 na rok;
2. pobór wód podziemnych w ilości co najmniej 100 tys. m3 na rok, jeżeli pobór jest dokonywany w jednolitej części wód podziemnych zagrożonej nieosiągnięciem celów środowiskowych z uwagi na stan ilościowy zgodnie z planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza;
3. pobór wód powierzchniowych w ilości co najmniej 2,5 mln m3 na rok;
2. W zakresie długotrwałego obniżenia poziomu zwierciadła wody podziemnej – długotrwałe obniżenie poziomu zwier-ciadła wód podziemnych wynikające z odwodnienia zakładu górniczego;
3. W zakresie piętrzenia wody podziemnej – piętrzenie wód podziemnych dokonywane w celu powiększenia zasobów wód podziemnych lub zahamowania przepływu wód podziemnych powyżej naturalnego poziomu zwierciadła tych wód;
4. W zakresie rekultywacji wód powierzchniowych lub wód podziemnych – rekultywacja wód powierzchniowych lub wód podziemnych dokonywana w celu poprawy stanu jednolitych części wód w sposób przywracający pierwotne cechy hydrobiologiczne, gospodarcze lub rekreacyjne tych wód;
5. W zakresie wprowadzania do śródlądowych wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów – wprowadzanie do zbiorników wód śródlądowych substancji hamujących rozwój glonów;
6. W zakresie wykonania urządzeń wodnych – wykonanie:
1. budowli przeciwpowodziowych: kierownic w ujściach rzek do morza, sztucznych zbiorników przeciwpowodziowych, budowli regulacyjnych, falochronów lub stopni wodnych;
2. kanałów;
3. budowli piętrzących: o wysokości piętrzenia nie mniejszej niż 0,3 m na: ciekach naturalnych, dla których celem środowiskowym jest zapewnienie ciągłości morfologicznej, lub obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1–5, 8 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2018 r. poz. 1614, 2244 i 2340 oraz z 2019 r. poz. 1696), lub w otulinach form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1–3 tej ustawy, przeznaczonych do ochrony siedlisk lub gatunków, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie; LUB jeżeli piętrzenie dotyczy cieków naturalnych, na których nie istnieją budowle piętrzące, LUB o wysokości piętrzenia nie mniejszej niż 1 m;
4. urządzeń do przerzutów wód lub sztucznego zasilania wód podziemnych w celu zwiększenia zasobów wodnych innych cieków naturalnych, kanałów, jezior oraz innych zbiorników wodnych;
5. murów oporowych, bulwarów, nabrzeży, jeżeli ich długość wynosi co najmniej 500 m;
7. W zakresie regulacji wód, zabudowy potoków górskich oraz kształtowania nowych koryt cieków naturalnych:
1. wykonanie regulacji wód na długości nie mniejszej niż 1000 m cieku naturalnego;
2. wykonanie zabudowy potoku górskiego na długości nie mniejszej niż 1000 m koryta planowanego do zabudowy;
3. kształtowanie nowego koryta cieku naturalnego na długości nie mniejszej niż 1000 m tego cieku.
8. W zakresie zmiany ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód mającej wpływ na warunki przepływu wód – zmiana na powierzchni co najmniej 1000 m2 polegająca na:
1. odwyższeniu terenu na gruntach przylegających do wód co najmniej o 1 m;
2. obniżeniu terenu na gruntach przylegających do wód co najmniej o 2 m.

– z wyjątkiem działań wykonywanych na podstawie decyzji w sprawach rekultywacji i zagospodarowania, o której mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1161), w przypadku gdy rekultywacja ma na celu przywrócenie ukształtowania rzeźby terenu istniejącego przed wystąpieniem degradacji gruntów;

9. W zakresie robót i obiektów budowlanych mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej – wykonanie na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej przez wyłączenie z powierzchni biologicznie czynnej więcej niż 70% powierzchni nieruchomości położonej na obszarze nieujętym w system kanalizacji otwartej lub zamkniętej, zlokalizowanym na obszarach zasilania w strefie ochronnej ujęcia wód powierzchniowych lub wód podziemnych przeznaczonego do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi;
10. W zakresie działań, o których mowa w art. 227 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne – usuwanie namułów i rumoszu w ramach udrażniania śródlądowych wód powierzchniowych na długości nie mniejszej niż 1000 m lub na powierzchni nie mniejszej niż 10 000 m2.

Większość wspomnianych inwestycji i działań ma dość znaczący i rozległy charakter – nie są to przedsięwzięcia typowe czy wykonywane rutynowo.

Ocena wodnoprawna dla gmin

Analizując powyższy katalog, warto zwrócić uwagę na konieczność uzyskania oceny wodnoprawnej na usługi wodne związane z poborem wód podziemnych w ilości co najmniej 100 tys. m3 na rok, jeżeli pobór jest dokonywany w jednolitej części wód podziemnych zagrożonej nieosiągnięciem celów środowiskowych z uwagi na stan ilościowy zgodnie z planem gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.

Oznacza to, iż gminy zaopatrujące mniej więcej 2000 osób z danego ujęcia wód podziemnych, co przekłada się na ok. 100 tys. m3 rocznego poboru, będą musiały każdorazowo przeanalizować, czy zmiana dotychczasowego pozwolenia wodnoprawnego nie będzie wiązała się z koniecznością uzyskania ww. dokumentu. Jest to istotne, zważywszy na wysoką opłatę za wydanie oceny wodnoprawnej, a przede wszystkim okres oczekiwania na uzyskanie dokumentu.

Ocena wodnoprawna dla ww. inwestycji i działań jest wymagana do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego. Tym samym uzyskanie oceny wodnoprawnej nie zwalnia z obowiązku otrzymania pozwolenia wodnoprawnego czy innych uzgodnień i decyzji wymaganych na podstawie przepisów odrębnych.

Jednakże, w przypadku gdy została wydana ocena wodnoprawna, nie ocenia się zgodności pozwolenia wodnoprawnego z ustaleniami planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.

Wartym zaznaczenia jest fakt, iż zgodnie z art. 438 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, ocena wodnoprawna każdorazowo wygasa z dniem wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 321 ww. ustawy, aktualizujących plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.

Organ właściwy w sprawach ocen wodnoprawnych może odmówić uzgodnienia realizacji przedsięwzięcia, jeżeli przedsięwzięcie to wpływa negatywnie na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych.

W przypadku przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, ocenę wodnoprawną zastępuje się decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach oraz decyzją, przed wydaniem której jest przeprowadzana ponowna ocena oddziaływania na środowisko – o ile taka ocena jest w przypadku danego przedsięwzięcia przeprowadzana.